De dominee gaat voorbij
door Jakob van der Woude Hzn.
Bij bovenstaand gezegde denken we vaak aan het feit dat, als de eerwaarde voorbij gaat, er een stilte valt. Het is niet mijn bedoeling om hierover verder zwijgen te doen. In deze serie gaat het over de dominee (m/v) die voorbijging. Een enkele predikant leeft nog.
Vanaf de Reformatie (1594) verdween de Rooms Katholieke eredienst in de van oorsprong Rooms Katholieke kerken van Garmerwolde en Thesinge. In deze kerken deden de v.d.m.-ers hun intrede. V.D.M. = Verbi Divini Minister (Dienaar van het Goddelijk Woord). Ook dominees zijn gewone mensen met humor, en met fouten. Over de dominees gaat het in deze serie, maar ook over de kerken in onze dorpen. Want wat zou een dominee zijn zonder zijn gemeente.
Garmerwolde
Predikanten vanaf 1594 tot 1965
(het jaar dat er een pseudo-combinatie tot stand kwam met Thesinge):
1594: J. Clettingius
1598: E. Ludovici
1614: H. Sebastiani
1663: H. Rhodius
1681: J. Stegnerus
1687: B. ter Maath
1708: J. Beckeringh
1758: J.F. Heideggers
1811: L.M. Brouwer
1820: F.J. Abresch
1824: P. Mees
1847: G.B. Reddingius
1883: G.J.F. Tjassens Keiser
1918: W.R. Diephuis
1927: L. de Baan
1929: P. Niermeijer
1945: H. Altena
1948: A.T.S. Bakker
1965: B. Kristensen
1979-1995: C. de Vries-Batenburg
In het jaar 1999 kwam het S(amen) O(p) W(eg) gebeuren tot stand en van 1996-2001 was ds. S. Ypma alhier predikant. Sinds 2004 is F. Volbeda predikant van beide dorpen (zoals eerder gemeld PKN – voor 50 %).
Het graf van G.B. Reddingius predikant te Garmerwolde is te vinden voor de “achterdeur” van de NH kerk in Garmerwolde
©foto Henk Remerie
Graf van Derk Scholma, in leven kerkvoogd te Garmerwolde
©foto Henk Remerie
Enkele bijzonderheden over bovenstaande predikanten:
1594: J. Clettingius
is slechts 2 jaar predikant geweest, in 1597 wordt hij ontslagen. De reden is hier niet vermeld bij andere predikanten wordt dit wel vermeld; oorzaak drank. De eerste predikanten in 1594 waren Rooms Katolieke geestelijke geweest. Toen werden ze van de ene op de andere dag Protestant, dat was vaak de reden dat men werd ontslagen omdat men blijkbaar aan de drank ging.
1614: H. Sebastiani
was predikant van 1614 tot zijn emeritaat in 1663, overleed in 1672 op 95-jarige leeftijd.
Op zijn grafsteen het volgende gedicht:
Wat is des wereldts vals bedrijf
Ick bracht ’t aen ‘t 6e wijf
En meende ’t waer gewonnen
Nu ben ick kout en stijf
Hier onder leght mijn lijf
Als van de doodt verslonnen.
Zijn grafzerk hangt in de kerk van Garmerwolde.
1708: J. Beckeringh
was predikant van 21 oktober 1708 tot zijn overlijden op 5 juli 1737. Het was voor hem de eerste gemeente en tevens de laatste. Rondom 1700 tot 1800 was de naam Beckeringh, een echte predikantennaam, maar liefst 19 droegen deze naam.
1758: J.F. Heideggers
werd geboren in Archangel. Voor hem geldt ook: het was de eerste en tevens de laatste gemeente (1758-1796 overleden).
1847: G.B. Reddingius
voluit: Gerardus Benthem Reddingius. Hij overleed in 1881 te Garmerwolde. Hij was 34 jaar predikant alhier. Zijn grafsteen ligt op het kerkhof voor de deur t.o.v. de toren.
1918: W.R. Diephuis
was predikant te Garmerwolde van 22 september 1918 tot 15 maart 1925. Hij vertrok naar Oostwoud (Noord Holland) en werd hier in 1946 ontslagen. De reden: was de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) toegedaan. Hij verhuisde naar Ten Boer, waar hij op 21 augustus 1971 werd vermoord door twee varensgezellen (matrozen). Hij was ongehuwd; niet bij alle ongehuwden is geld te halen.
1927: L. de Baan
is slechts een jaar predikant in Garmerwolde geweest. Hij ging naar Boksum (Friesland.) en is daar overleden op 26 februari 1929, als christen-socialist.
1929: P. Niermeijer
Iedereen in onze dorpen zei Niemeijer, maar dat was niet juist. De predikant woonde in de pastorie te Garmerwolde, maar gaf behalve daar, ook catechese aan de Hervormde jongeren van Thesinge. Als hij uitgechateriseerd was, dan wilde hij per auto weer vertrekken, richting pastorie, maar daar stak de gereformeerde jeugd een stokje voor of achter. Als de goede man vooruit wilde rijden, kwam de jeugd voor de auto staan en hield hem tegen. En als de predikant probeerde achteruit weg te komen, dan gingen ze achter de auto staan. De goede man, want steeds waarschuwde hij: “Jongelui, ik rij achteruit hoor”, of “Jongelui, ik ga naar huis, nu rij ik vooruit”. En werd ds. Niermeijer dan niet boos, of liet hij een vloek? Nee, niets van dat alles. Hij wachtte gelaten af tot de jeugd er zat van was, en hem liet gaan.
1945: H. Altena
werd op 24 september 1944 eervol ontheven (leraar godsdienst), maar pakte het ambt van predikant weer op op 26 augustus 1945. Eens dominee, altijd dominee.
1965: B. Kristensen
was predikant van 5 december 1965 tot zijn emeritaat op 1 september 1969. Tevens verleende hij bijstand in het pastoraat bij de VVH (toenmalige Vereniging van Vrijzinnig Hervormden) te Groningen. In het PKN gebeuren heet de VVH, VPG (Vrijz. Prot. Gem.). De diensten van dit kerkgenootschap zijn in de Pelstergasthuiskerk te Groningen (eenmaal in de 14 dagen). M.i.v. 1 september 1969 werd hij studentendecaan aan de Rijks Universiteit van Groningen.
1979: C. de Vries-Batenburg
Uit de G&T-express van januari 1995: Dominee neemt afscheid
Citaat van ds. C. de Vries-Batenburg : “Er waren ongeveer drie meisjesstudenten per jaar, dus ik was niet de enige. Ik ben in 1960 afgestudeerd. De vrouw mocht toen nog niet in het ambt, maar kon wel hulppastor of vicaris worden. Toen ik nog studeerde – ik meende in 1958*) – werd de eerste vrouw met een speciale opdracht geinstalleerd. Ik herinner me dat onze hoogleraar toen zei: “Dames, gefeliciteerd, voor u komt de weg ook open”. We kunnen zeggen dat ds. De Vries-Batenburg de eerste vrouwelijke predikant was in onze dorpen. In 1942 was er sprake van een hulppredikant bij de Hervormde gemeente teThesinge, namelijk C.I.R. Glas, ook een vrouw. In het artikel over Thesinge wordt haar naam genoemd.
*)Frederica Ada Wilhelmina Noordhuis-van ’t Land, geboren 1928 te Groningen, overleden 1989 te Ulrum, was de eerste vrouwelijke predikant in volle rechten, in de Nederlandse Hervormde kerk en dat was zoals ds. De Vries in het interview zei: 1958.
Jakob v.d. Woude
Op zondag 22 december brengt het Thesinger koor onder leiding van dirigent Cees Leurs een sfeervol en verrassend nieuw kerstrepertoire.
Er zijn twee concerten gepland. Het eerste om 16.00 uur en de tweede om 19.00 uur.
De entree bedraagt € 12,50. Voor kinderen tot 12 jaar is de toegang gratis.
Kaarten reserveren:
Maak het verschuldigde bedrag over op
IBAN: NL33 RBRB 0944304915
t.n.v. TheSingers
onder vermelding van: reservering kerstconcert 16.00 of 19.00 uur
Of via tj.dewit@ziggo.nl
Lees verder op de pagina Cultuur over dit concert
- Home: G&T december
- Dorpsinfo: Oud papier en afvalwijzer
- Dorpsbelangen: Nieuwsbrief December 2024
- Bedrijven: Sandra's Trimsalon
- Trefpunt: De Contactgegevens
- Verenigingen: Oranjecomité
- Toerisme: Scheuvelhoes Drinks & Bites
- Cultuur: Kerstconcert TheSingers
- Historie: De Geschiedenis van het Dorp Thesinge
- PKN: Welkom
- Feest: Algemene informatie feestweek
- Noaberstee: Woensdagmorgen 22 november geen Noaberstee
- Fotoprojecten: Thesinge in Beeld #3 ansichtkaartenset
- Home
- Dorpsinfo
- Dorpsbelangen
- Bedrijven
- Trefpunt
- Verenigingen
- Toerisme
- Cultuur
- Historie
- PKN
- Feest
- Noaberstee
- Fotoprojecten